Παρασκευή 31 Δεκεμβρίου 2010

Η ΣΧΕΣΗ ΨΥΧΙΑΤΡΟΥ-ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ: ΟΠΟΤΕΔΗΠΟΤΕ, ΟΠΟΥΔΗΠΟΤΕ;

___________________

Peter Yellowlees, MBBS, MD, and Najia Nafiz, BAPeter Yellowlees, MBBS, MD, and Najia Nafiz, BA


Department of Psychiatry and Behavioral Sciences, and Health Informatics Program, University of California, Davis,CA


“The Psychiatrist-Patient Relationship of the Future: Anytime, Anywhere?”
Harvard Rev Psychiatry 2010, Vol. 18, No. 2, 96-102


Ο πυρήνας της σχέσης γιατρού-ασθενούς αλλάζει και γίνεται πιο ρευστός. Πολλοί παράγοντες προκαλούν τις αλλαγές, αλλά βασίζονται στη σύγχρονη τεχνολογική επανάσταση, που έχει δημιουργήσει όρους όπως ηλεκτρονικοί ασθενείς (e-patients), υγεία 2.0 (health 2.0), συμμετοχική ιατρική (participatory medicine) και εικονική ιατρική (virtual medicine) στον κυβερνοχώρο (cyperspace). Το Διαδίκτυο (Internet) χρησιμοποιείται τόσο δημιουργικά και ευρέως και από τους ασθενείς και από τους γιατρούς που έχει γίνει πλέον κυριολεκτικά «μέρος» της σχέσης γιατρού-ασθενούς. Για να διερευνήσουμε πώς μεταβάλλεται η σχέση ψυχιάτρου-ασθενούς, εξετάζουμε πέντε απλά ερωτήματα: Πώς αλλάζουν οι προσδοκίες και οι συμπεριφορές των ασθενών; Ποιος χρησιμοποιεί το Διαδίκτυο για φροντίδα ψυχικής υγείας; Ποιες online υπηρεσίες ψυχικής υγείας προσφέρονται σήμερα; Πώς επηρεάζονται από τις αλλαγές αυτές τα ισχύοντα σήμερα και τα παλαιότερα μοντέλα της σχέσης ψυχιάτρου-ασθενούς; Και πώς είναι πιθανό να είναι η σχέση ψυχιάτρου-ασθενούς του μέλλοντος; Οι ψυχίατροι που εργάζονται στο περιβάλλον αυτό θα χρειαστεί να επιφέρουν αλλαγές στις πρακτικές τους σε βάθος χρόνου. Είναι πιθανό οι σχέσεις τους με τους ασθενείς τους να αλλάζουν συνεχώς και να γίνονται βαθμιαία πιο συμμετοχικές και πανταχού παρούσες (ubiquitous), καθώς η φροντίδα παρέχεται τόσο πρόσωπο με πρόσωπο όσο και online – και κυριολεκτικά οποτεδήποτε και οπουδήποτε. (HARV REV PSYCHIATRY 2010, 18:96-102.)


Λέξεις-κλειδιά: σχέση γιατρού-ασθενούς, τεχνολογία της πληροφορίας, Διαδίκτυο, ψυχική υγεία, ψυχιατρική


Η πρακτική της φροντίδας υγείας αλλάζει, κάτω από την ισχυρή επήρεια του Διαδικτύου. Όλοι οι παρέχοντες φροντίδα ψυχικής υγείας επηρεάζονται από τη διαδικασία αυτή. Παρότι το άρθρο αυτό επικεντρώνεται κυρίως στους ψυχιάτρους, οι αρχές που συζητούνται εδώ ισχύουν και για γιατρούς άλλων ειδικοτήτων.


Είναι πολλές οι δυνάμεις που επιτρέπουν τη ραγδαία ανάπτυξη της πρακτικής της online φροντίδας υγείας. Πρώτον, οι καταναλωτές δαπανούν μεγαλύτερο μέρος του εισοδήματός τους στη φροντίδα υγείας, με υπολογιζόμενο ποσοστό αύξησης 2,5% έως 3,5% ανά έτος αυξανόμενης ηλικίας (1). Ενθαρρύνονται επίσης να αναλαμβάνουν περισσότερη ευθύνη για την υγεία τους και να γνωρίζουν περισσότερα πράγματα για τις θεραπείες που τους προσφέρονται. Αυτοί οι δυο παράγοντες μαζί έχουν οδηγήσει στην εμφάνιση του φαινομένου που ονομάζουμε σήμερα ηλεκτρονικούς ασθενείς – δηλαδή «άτομα που έχουν τα κατάλληλα εφόδια, τις δυνατότητες και τη δύναμη να συμμετέχουν στις αποφάσεις για την υγεία τους και τη φροντίδα υγείας τους» (2).


Δεύτερον, είναι ευρέως γνωστό ότι οι συμβατικές (conventional) υπηρεσίες υγείας συνδέονται με πολλές ακούσιες βλάβες ή επιπλοκές και γίνονται ολοένα πιο δαπανηρές (3). Οι κρατικές ομάδες δράσης με ειδική αποστολή (task forces) και οι πολιτικές υγείας που αναπτύχθηκαν πρόσφατα στις περισσότερες δυτικές χώρες έχουν συστήσει ένθερμα μεγαλύτερη συμμετοχή της τεχνολογίας της πληροφορικής στο σύστημα της φροντίδας υγείας για να μειωθούν τα σφάλματα και τα λάθη και να περιοριστούν τα κόστη. Η κυβέρνηση του Obama, για παράδειγμα, μέσω του American Recovery and Reinvestment Act (Νόμου για την Αμερικανική Ανάκαμψη και Επανεπένδυση), επενδύει 19 δισεκατομμύρια δολάρια στα μηχανογραφημένα ιατρικά αρχεία και την τεχνολογία της πληροφορίας για την υγεία (4). Το σκεπτικό της βασίζεται στην υπόθεση ότι οι αναδυόμενοι κλάδοι της γονιδιωματικής (genomics) και της πληροφορικής (informatics) υπόσχονται μια εποχή πιο προσωποποιημένης (personalized) φροντίδας υγείας στην οποία οι αποφάσεις για τη διάγνωση και τη θεραπεία θα στηρίζονται σε πληρέστερη ενημέρωση με εξατομικευμένα στοιχεία διαθέσιμα κατά το χρόνο της συμβουλευτικής (consultation) από το γιατρό στον ασθενή (1). Μεγαλύτερη έμφαση δίδεται επίσης στην πρόβλεψη, την πρόληψη και την πρώιμη παρέμβαση (5).


Τρίτον, οι παρέχοντες φροντίδα υγείας σήμερα έχουν γενικά υψηλό επίπεδο γνώσεων χρήσης ηλεκτρονικού υπολογιστή. Πολλοί γιατροί έχουν δικές τους ιστοσελίδες, ενώ οι σημερινοί φοιτητές της Ιατρικής έχουν μεγαλώσει σε ένα κόσμο όπου κυριαρχεί το Διαδίκτυο. Η φιλοσοφία της υγείας αλλάζει, με την ευρεία αποδοχή του κρίσιμου ρόλου της τεχνολογίας της πληροφορικής στη φροντίδα υγείας, παράλληλα με την ανάπτυξη της πληροφορικής της υγείας ως ιατρικού κλάδου πανεπιστημιακών σπουδών (6). Κατά τον ίδιο τρόπο, είναι αναγνωρισμένη η ανάγκη επανεκπαίδευσης του εργατικού δυναμικού του χώρου της υγείας το οποίο γερνά, έτσι ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί στους ραγδαία μεταβαλλόμενους ρόλους του, συχνά με τη βοήθεια της χρήσης online εκπαιδευτικών διαδικασιών.


Τέταρτον, η διάδοση και η ολοένα μεγαλύτερη πρόσβαση σε ταχείες διαδικτυακές συνδέσεις μέσω της ευρυζωνικότητας (broadband) είχε ως αποτέλεσμα να γίνει όλο το Διαδίκτυο πολύ πιο προσιτό από ό,τι ήταν πριν. Το ίδιο το Διαδίκτυο είναι σήμερα μια ιδιαίτερα υπολογίσιμη δύναμη στην καθημερινή μας ζωή, με περισσότερους από 1,5 δισεκατομμύριο χρήστες παγκοσμίως (7).


Πέμπτον, μεγάλες εμπορικές εταιρίες – όπως η Cisco, η Google, η IBM, η Intel και η Microsoft – έχουν αναπτύξει σημαντικά διαδικτυακά προγράμματα φροντίδας υγείας και ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για το περιβάλλον των αρχείων υγείας των καταναλωτών ή των προσωπικών αρχείων υγείας (1). Οι γιατροί αρχίζουν να επανασχεδιάζουν τον τρόπο που δουλεύουν για να συνδέονται καλύτερα με τους ασθενείς τους και να χρησιμοποιούν τις νέες διαθέσιμες τεχνολογίες των πολυμέσων (multimedia). Η διαδικασία αυτή αναμφίβολα θα επιταχυνθεί μέσα στην επόμενη εικοσαετία.


Για να διερευνήσουμε πώς το Διαδίκτυο επηρεάζει και αλλάζει την ψυχιατρική πρακτική, αξίζει τον κόπο να εξετάσουμε πέντε απλά ερωτήματα:


ΠΩΣ ΑΛΛΑΖΟΥΝ ΟΙ ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΕΣ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ;


Στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι περισσότεροι ασθενείς που παραπέμφθηκαν πρόσφατα σε ψυχιάτρους έχουν ήδη αναζητήσει στο Διαδίκτυο πληροφορίες για τα συμπτώματά τους για να βρουν τις πιθανές διαγνώσεις και πολλοί έχουν ερευνήσει και εξετάσει τις θεραπευτικές επιλογές τους (1). Οι ασθενείς επίσης συχνά ελέγχουν τα προσόντα των γιατρών τους διαβάζοντας το βιογραφικό τους στο Διαδίκτυο ή επισκεπτόμενοι διάφορους ιστιακούς τόπους που ειδικεύονται στην παροχή τέτοιου είδους πληροφοριών (8). Αυτός ο τύπος διαδικτυακής αναζήτησης είναι τόσο συνηθισμένος που ολοένα περισσότεροι ψυχίατροι ρωτούν τους ασθενείς τους σε βάση ρουτίνας αν έχουν ψάξει να βρουν στο Διαδίκτυο πληροφορίες για τα συμπτώματά τους (εκτός αν το έχουν ήδη αναφέρει αυθόρμητα μόνοι τους).


Η φροντίδα υγείας μπορούμε να πούμε ότι οδεύει προς ένα νέο μοντέλο «Φροντίδας της Εποχής της Πληροφορίας» (“Information Age Care”), όπως το οραματίστηκαν οι Ferguson (2) και Smith (9), το περιέγραψε λεπτομερώς ο Yellowlees (1) και πρόσφατα ονομάστηκε «Υγεία 2.0» (“Health 2.0”) (10). Περισσότερα μέσα αφιερωμένα στην υγεία και οικονομικοί πόροι επικεντρώνονται στις δραστηριότητες κατ’ οίκον και αυτοφροντίδας και λιγότερο σε κέντρα τριτοβάθμιας φροντίδας, σε αυτή την απομάκρυνση από το παλιό μοντέλο της «Ιατρικής της Βιομηχανικής Εποχής» (“Industrial Age Medicine”) (9). Οι σχέσεις των ψυχιάτρων και των ασθενών γίνονται σε ολοένα μεγαλύτερο βαθμό συμπράξεις συνεργασίας (collaborative partnerships). Ο Gardiner (11) πρόσφατα περιέγραψε αυτό που ονομάζει μετάβαση από τη φροντίδα του «ενημερωμένου ασθενούς» (“informed patient” care) στην «ενημερωμένη για τον ασθενή» φροντίδα (“patient informed” care), η οποία αντικατοπτρίζει τις έννοιες που ονομάζουμε σήμερα «συμμετέχοντες» ασθενείς (“participative” patients) και «συμμετοχική» ιατρική (“participatory” medicine) (12).


Και οι ίδιοι οι ασθενείς χρησιμοποιούν νέους όρους. Ορισμένοι αυτοαποκαλούνται ηλεκτρονικοί ασθενείς (καθώς επίσης και διαδικτυακοί ασθενείς [Internet patients] ή ασθενείς που είναι γνώστες του Διαδικτύου [Internet-savvy patients]) επειδή χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο για να συγκεντρώσουν πληροφορίες για την υγεία. Ο όρος περιλαμβάνει εκείνους που αναζητούν online καθοδήγηση είτε για τις δικές τους παθήσεις είτε για τις παθήσεις φίλων και συγγενών τους (με αποτέλεσμα να γίνονται άτομα που προσφέρουν ηλεκτρονικά βοήθεια [e-caregivers]) (13). Οι ηλεκτρονικοί ασθενείς έχουν αναφέρει πολλές συνέπειες των διαδικτυακών δραστηριοτήτων υγείας τους, όπως καλύτερη πληροφόρηση για θέματα υγείας και υπηρεσίες, και διαφορετικές, αλλά όχι πάντα καλύτερες, σχέσεις με τους γιατρούς τους (12).


Εύλογα μπορεί λοιπόν να υποστηριχθεί ότι το Διαδίκτυο χρησιμοποιείται πλέον τόσο ευρέως από τους ασθενείς που έχει γίνει κυριολεκτικά «μέρος» της σχέσης ψυχιάτρου-ασθενούς και ότι η σπουδαιότητα του «μέρους» αυτού θα αυξηθεί σε βάθος χρόνου.


ΠΟΙΟΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΓΙΑ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ;


Περισσότεροι από 140 εκατομμύρια Αμερικανοί χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο για φροντίδα υγείας κάθε χρόνο (περίπου τα δυο τρίτα των 200 εκατομμυρίων Αμερικανών χρηστών του Διαδικτύου) ή, κατά μέσον όρο, 8-9 εκατομμύρια άνθρωποι την ημέρα (1). Αυτοί οι χρήστες του Διαδικτύου είναι συνηθέστερα γυναίκες (60%) οι οποίες συχνά (60%) έχουν την ευθύνη της φροντίδας ασθενών και αναζητούν πληροφορίες υγείας ή υπηρεσίες για αρκετές γενιές συγγενών τους μάλλον παρά για τις ίδιες. Κατά κανόνα αναζητούν πληροφορίες για χρόνια νοσήματα, όπως η κατάθλιψη, οι καρδιακές διαταραχές, ο καρκίνος και ο διαβήτης και, στις περιπτώσεις αυτές, συχνά συζητούν τα ευρήματά τους με τους γιατρούς τους, οι οποίοι, όπως αναφέρουν, είναι οι πιο έμπιστοι σύμβουλοί τους (1).


Άλλες χώρες έχουν υψηλότερα επίπεδα χρήσης του Διαδικτύου – που είναι πιθανό να είναι διαθέσιμο για πρόσβαση στη φροντίδα υγείας – από ό,τι οι Ηνωμένες Πολιτείες. Οι χώρες με τα υψηλότερα επίπεδα χρήσης είναι η Ολλανδία (88%), η Νορβηγία (88%) και η Σουηδία (77%), σε σύγκριση με τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου πρόσβαση στο Διαδίκτυο έχει σήμερα το 69% του ενηλίκου πληθυσμού (7). Σε μερικές περιοχές του κόσμου, τα ποσοστά πρόσβασης στο Διαδίκτυο αυξάνονται πολύ πιο γρήγορα από ό,τι στις Ηνωμένες Πολιτείες. Για παράδειγμα, ο αριθμός των χρηστών του Διαδικτύου στη Μέση Ανατολή – που σήμερα ανέρχεται σε 42 εκατομμύρια ή στο 23% του πληθυσμού – διευρύνεται με ρυθμό τετραπλάσιο από ό,τι στον υπόλοιπο κόσμο (7). Η Κίνα, παρά τις παλαιότερες περιοριστικές εθνικές πολιτικές της σχετικά με το Διαδίκτυο, σήμερα έχει το 25% του παγκόσμιου συνόλου των χρηστών του Διαδικτύου.


Το 86% των Αμερικανών γιατρών σήμερα αναφέρουν ότι το Διαδίκτυο είναι απαραίτητο για την κλινική πρακτική τους. Θα ήταν δύσκολο τη σημερινή εποχή να παραμένουν ενήμεροι για τα συνέδρια και τις απαιτήσεις διαρκούς ιατρικής εκπαίδευσης ή να επικοινωνούν με τους συναδέλφους τους χωρίς πρόσβαση στο Διαδίκτυο και το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο (email) και οι περισσότερες επιχειρηματικές συναλλαγές εκτελούνται πλέον online. Παρά την εμφάνιση πολυάριθμων ηλεκτρονικών θεραπευτικών επιλογών και των οδηγιών τηλεψυχιατρικής (telepsychiatry) που έχει εκδώσει η American Telemedicine Association (Αμερικανική Εταιρία Τηλεϊατρικής) (14), σχετικά ελάχιστοι ψυχίατροι παρέχουν σήμερα online κλινικές υπηρεσίες. Για παράδειγμα, στοιχεία που παρουσίασε ο πρώτος από τους γράφοντες (PY) (15) στην ετήσια συνάντηση για το 2009 της American Association of Technology in Psychiatry (Αμερικανικής Εταιρίας Τεχνολογίας στην Ψυχιατρική) έδειξαν ότι υπολογίζεται πως μόλις το 2% σχεδόν των περίπου 46.000 Αμερικανών ψυχιάτρων (16) έχουν χρησιμοποιήσει τηλεψυχιατρική για κλινικούς σκοπούς. Οι κύριοι φραγμοί στη χρήση της έχει αναφερθεί ότι είναι ο προγραμματισμός (scheduling), η ασφαλιστική κάλυψη (reimbursement) και οργανωτικά ζητήματα μάλλον παρά προβλήματα τεχνικά (17). Παρότι δεν υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία για τους ψυχιάτρους, αν κρίνουμε από άλλες ειδικότητες, μπορούμε να υπολογίσουμε ότι το 20%-30% των ψυχιάτρων πιθανώς χρησιμοποιούν το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο για να επικοινωνούν με τους ασθενείς τους και ότι περίπου το 10% χρησιμοποιούν ηλεκτρονικά ιατρικά αρχεία (18).

ΠΟΙΕΣ ONLINE ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΠΡΟΣΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΗΜΕΡΑ;


Παρότι οι ψυχίατροι μπορεί να μην αναλαμβάνουν ακόμα σε σημαντικό ποσοστό online κλινική φροντίδα, το Διαδίκτυο χρησιμοποιείται για πολυάριθμες εφαρμογές στον τομέα της ψυχικής υγείας. Η δραστηριότητα αυτή κατευθύνεται από νέες και εδραιωμένες εταιρίες και από τους ασθενείς και τους παρέχοντες φροντίδα, ιδιαίτερα με την εισαγωγή των επονομαζόμενων εφαρμογών Web 2.0 και συνδιασκέψεων όπως η Υγεία 2.0 (10). Πολλές από αυτές τις εφαρμογές υγείας περιλαμβάνουν προηγμένες, καινοτόμες τεχνολογίες (ιδιαίτερα με κοινωνική δικτύωση [social networking]) οι οποίες ακόμα εξετάζονται και επεξηγούνται, χωρίς να έχει βρεθεί ακόμα ο κατάλληλος κλινικός χώρος γι’ αυτές. Τα μέσα και οι υπηρεσίες ψυχικής υγείας που υπάρχουν για χρήση από τους ασθενείς κατ’ οίκον ή στην κοινότητα παρέχονται μέσω πληθώρας διαδικτυακών συστημάτων, από ηλεκτρονικούς υπολογιστές μέχρι iPhones, στα οποία περιλαμβάνονται:


Ομάδες υποστήριξης ασθενών online/μέσω βίντεο/μέσω τηλεφωνικής επικοινωνίας και ιστιακοί τόποι για πληροφορίες σχετικά με την υγεία Συμβουλευτικές τηλεψυχιατρικής και ανταλλαγή μηνυμάτων μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου/τηλεφώνου/άμεσης επικοινωνίας (instant messaging) με γιατρούς και άλλους παρέχοντες φροντίδα από σταθερές και κινητές θέσεις Εκπαιδευτικά υλικά πολυμέσων ανεπτυγμένα από ασθενείς και παρέχοντες φροντίδα για την ενημέρωση και των μεν και των δε Συστήματα προγραμματισμού, προσωπικοί ηλεκτρονικοί φάκελοι υγείας και εργαλεία για υποστήριξη στις αυτοκατευθυνόμενες (self-directed) αποφάσεις και την αντιμετώπιση χρόνιων νοσημάτων.
Η έρευνα έχει δείξει ότι οι βασισμένες στο Διαδίκτυο παρεμβάσεις στο πεδίο της ψυχικής υγείας μπορούν να είναι εξίσου αποτελεσματικές με την παραδοσιακή πρόσωπο με πρόσωπο θεραπεία για ποικίλες διαταραχές, όπως η κατάθλιψη και το άγχος (anxiety) (19-21). Οι επιδράσεις των βασισμένων στο Διαδίκτυο θεραπειών, όπως η online γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία (cognitive-behavioral therapy, CBT) για τη διαταραχή πανικού (panic disorder) και την αγοραφοβία (agoraphobia), έχουν ελεγχθεί έναντι της θεραπείας πρόσωπο με πρόσωπο και έχουν διαπιστωθεί συγκρίσιμες εκβάσεις (outcomes) όσον αφορά την ανακούφιση από τις εν λόγω παθήσεις (20). Οι έρευνες σχετικά με τη θεραπεία της κατάθλιψης δείχνουν ότι τόσο η CBT όσο και η ψυχοεκπαίδευση (psychoeducation), που παρέχονται μέσω του Διαδικτύου, μπορούν να μειώσουν τα συμπτώματα της κατάθλιψης (22). Μια μεγάλη ερευνητική προσπάθεια βρίσκεται αυτή την εποχή σε εξέλιξη με στόχο να διαπιστωθεί η αποτελεσματικότητα ποικίλων προγραμμάτων online εκτίμησης της ψυχικής υγείας και θεραπείας και τα τελευταία χρόνια έχουν δημιουργηθεί αρκετά εξειδικευμένα online περιοδικά με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον τομέα αυτό (1). Μερικά από τα μεγαλύτερα διαδικτυακά προγράμματα CBT, όπως το moodGYM (23), έχουν πλέον καθιερωθεί και αριθμούν αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες εγγεγραμμένους χρήστες.


Συμβουλευτικές τηλεϊατρικής διενεργούνται πλέον σχεδόν σε όλες τις ειδικότητες και έχουν γίνει σχετικά συνηθισμένες τώρα που είναι δυνατές μέσω των ευρυζωνικών διαδικτυακών συστημάτων. Κατά τον ίδιο τρόπο, έχουν καθιερωθεί οι συμβουλευτικές τηλεψυχιατρικής. Υπάρχουν οδηγίες τόσο για την ψυχιατρική των ενηλίκων όσο και για την παιδοψυχιατρική (14) και οι συμβουλευτικές αυτές έχει αποδειχθεί ότι είναι διαγνωστικά έγκυρες (valid) και συνδέονται με σημαντική ικανοποίηση των ασθενών (24). Οι πρώιμες μελέτες των κλινικών εκβάσεων είναι θετικές, αλλά χρειάζονται περισσότερες (25). Καθώς συνεχίζει να διευρύνεται η χρήση της τηλεψυχιατρικής, πιθανότατα θα δούμε αυξημένη χρήση της ασύγχρονης (asynchronous) τηλεψυχιατρικής ή της τηλεψυχιατρικής αποθήκευσης και προώθησης (store-and-forward), στην οποία στοιχεία, περιλαμβανομένων βίντεο και φωτογραφιών, συγκεντρώνονται και αποστέλλονται μέσω του Διαδικτύου σε άλλο γιατρό, ο οποίος δίνει τη γνώμη του σε μη πραγματικό χρόνο (26).


Είναι σαφές ότι οι επιστήμες της πληροφορίας, με τη διευκόλυνση του Διαδικτύου, επηρεάζουν πλέον σε εντυπωσιακό βαθμό τον τρόπο που ασκείται η φροντίδα υγείας και ότι η ιατρική, περιλαμβανομένης της ψυχιατρικής, μπορεί σήμερα να οριστεί ως επιστήμη της πληροφορίας και η φροντίδα υγείας ως βιομηχανία της πληροφορίας.

ΠΩΣ ΕΠΗΡΕΑΖΟΝΤΑΙ ΤΑ ΙΣΧΥΟΝΤΑ ΣΗΜΕΡΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΛΑΙΟΤΕΡΑ ΜΟΝΤΕΛΑ ΤΗΣ ΣΧΕΣΗΣ ΨΥΧΙΑΤΡΟΥ-ΑΣΘΕΝΟΥΣ;


Η σχέση γιατρού-ασθενούς έχει κεντρική θέση στην άσκηση της ιατρικής και είναι ιδιαίτερα σημαντική στην ψυχιατρική, όπου διαδραματίζει σημαντικό ρόλο σε αυτή καθαυτή τη θεραπευτική διαδικασία. Η σχέση αυτή γενικά έχει περιγραφεί ως διαδικασία που περιλαμβάνει τρία στάδια: την ενημέρωση για τα συμπτώματα από τον ασθενή (που περιλαμβάνει εξετάσεις της φυσικής και νοητικής κατάστασης και συναφείς μελέτες), τη διαγνωστική αξιολόγηση και την επιδίωξη αμοιβαίας συμφωνίας για ένα πλάνο αντιμετώπισης (27).


Οι ψυχίατροι κατά κανόνα περιγράφεται ότι έχουν τρεις δυνητικούς ρόλους εντός της σχέσης αυτής – το ρόλο της αυθεντίας (του ειδικού που έχει εξουσία [authority]), του διευκολυντή (facilitator) ή του συνεργάτη/συνεταίρου (partner) (27). Στο ρόλο της αυθεντίας, που γίνεται ολοένα λιγότερο συχνός, ο γιατρός παίρνει αποφάσεις για τον ασθενή, κάτι που συμβαίνει σε επείγουσες καταστάσεις ή όταν ο ψυχίατρος είναι υποχρεωμένος να επικαλεστεί διατάξεις του νόμου περί ψυχικής υγείας. Στο ρόλο του διευκολυντή, ο ψυχίατρος βοηθά καθοδηγώντας τον ασθενή προς τις κατάλληλες πληροφορίες που θα του επιτρέψουν να κάνει σωστές επιλογές για τη θεραπεία του. Στο ρόλο του συνεργάτη, ο ψυχίατρος μπορεί να βοηθά στη διερεύνηση των θεραπευτικών επιλογών και της ανάλυσης των πληροφοριών, αλλά ο ασθενής είναι συχνά ο κύριος διερευνητής. Ένα παράδειγμα του τελευταίου αυτού ρόλου μπορούμε να βρούμε στην ιστοσελίδα που έχει δημιουργήσει ο ΡΥ για τους ασθενείς του. Η ιστοσελίδα περιλαμβάνει ένα σύνολο συνιστώμενων links που μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι ασθενείς για να βοηθηθούν στην έρευνά τους για την υγεία τους και να βρουν καλής ποιότητας πληροφορίες για θέματα υγείας που τους αφορούν (28).


Οι παραπάνω ρόλοι αλλάζουν σε ανταπόκριση στο Διαδίκτυο. Οι ψυχίατροι, για παράδειγμα, σε ολοένα μεγαλύτερο βαθμό αναλαμβάνουν το ρόλο του συνεργάτη όχι μόνο με τους ασθενείς τους, αλλά και με άλλα σημαντικά ενδιαφερόμενα μέρη, όπως τα μέλη της οικογένειας των ασθενών και οι φίλοι τους, άλλοι παρέχοντες φροντίδα και εξωτερικοί ειδικοί. Το Διαδίκτυο επιτρέπει να λαμβάνει χώρα μια πολύ ευρύτερη ποικιλία αλληλεπιδράσεων γύρω από την κεντρική σχέση γιατρού-ασθενούς από ό,τι ήταν δυνατό στο παρελθόν (29).


Στο Διαδίκτυο λαμβάνουν χώρα τέσσερις βασικοί τύποι κλινικών αλληλεπιδράσεων:


γιατρού-ασθενούς
ασθενούς-ασθενούς (και ασθενούς-μέλους της οικογένειας-ατόμου που τον φροντίζει)
γιατρού-γιατρού (και ειδικού)
γιατρού-ασθενούς-ατόμου που τον φροντίζει και σχεδόν οποιουδήποτε άλλου, περιλαμβανομένων άλλων ειδικών και μη ειδικών, ατόμων και ομάδων – μια σχέση που ίσως μπορεί καλύτερα να περιγραφεί ως αλληλεπίδραση «πολλών με πολλούς και με οποιονδήποτε» (“many to many to anyone”)
Η ανάπτυξη χώρων κοινωνικής δικτύωσης (π.χ. το Facebook), τα μπλογκ (30) και οι online ομάδες (π.χ. οι ομάδες του Google) αρχίζουν να κάνουν δυσδιάκριτες τις γραμμές της παραδοσιακής σχέσης ψυχιάτρου-ασθενούς, με την πρότυπη εξέλιξή της, εντός μιας αλληλεπίδρασης ενός προς ένα, από τη συλλογή στοιχείων (λήψη ιστορικού και μελέτες) μέχρι την ανάλυση των δεδομένων (διάγνωση) και το σχεδιασμό του τρόπου αντιμετώπισης (θεραπεία). Πολλοί άνθρωποι και πολλές πηγές πληροφόρησης εισέρχονται στο χώρο της παραδοσιακής σχέσης, η οποία θα αρχίσει να έχει, πέρα από το πρόσωπο με πρόσωπο συστατικό της, και ένα εικονικό συστατικό. Η σχέση οδεύει ολοένα περισσότερο προς το μοντέλο της συνεργασίας και η ίδια η συνεργασία είναι πιο πολύπλοκη από ό,τι στο παρελθόν. Είναι δυνατό να ποικίλλει από συνεργασία ενός με ένα έως συνεργασία πολλών με πολλούς και τα όριά της μπορεί να είναι πολύ πιο συγκεχυμένα και ασαφή.


Οι αλλαγές αυτές δημιουργούν ήδη δύσκολα ηθικά ζητήματα για ορισμένους ψυχιάτρους που δουλεύουν τόσο πρόσωπο με πρόσωπο όσο και στον εικονικό κόσμο (31). Τι πρέπει να κάνουμε, για παράδειγμα, όταν ένας ασθενής λέει σε μια online ομάδα υποστήριξης λεπτομέρειες όχι μόνο των παλαιών του ψυχικών τραυμάτων (traumas), αλλά ίσως και της θεραπευτικής του σχέσης με τον ψυχίατρό του και κατόπιν ζητά από τον ψυχίατρο να γίνει μέρος του «θεραπευτικού δικτύου» (“therapeutic network”) της ομάδας; Ποια είναι τα όρια της εχεμύθειας (confidentiality) και ποια είναι τα όρια της σχέσης ψυχιάτρου-ασθενούς εδώ; Πώς πρέπει να προστατεύουμε την ιδιωτικότητα (privacy) του ασθενούς αλλά και τη δική μας; Πώς πρέπει να αντιμετωπίζουμε την ανωνυμία που συχνά παρέχει το Διαδίκτυο και πώς μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι αλληλεπιδράμε πραγματικά με το σωστό ασθενή (32);


ΠΩΣ ΕΙΝΑΙ ΠΙΘΑΝΟ ΝΑ ΕΙΝΑΙ Η ΣΧΕΣΗ ΨΥΧΙΑΤΡΟΥ-ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ;


Η πρόσωπο με πρόσωπο συμβουλευτική θα συνεχίσει φυσικά να αποτελεί τον πυρήνα των περισσότερων σχέσεων ψυχιάτρου-ασθενούς, οπουδήποτε λαμβάνει χώρα αυτή η αλληλεπίδραση. Το Διαδίκτυο, ωστόσο, έχει αρχίσει να γίνεται μείζον συστατικό των περισσότερων συμβουλευτικών υγείας και θα συνεχίσει να αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο δουλεύουν οι ψυχίατροι. Οι ασθενείς πιθανώς θα λαμβάνουν θεραπεία σε ολοένα μεγαλύτερο βαθμό τόσο πρόσωπο με πρόσωπο όσο και online, ανάλογα με το ποια μέθοδος είναι πιο εύχρηστη, έχει καλύτερα αποτελέσματα και προτιμάται είτε από τον ψυχίατρο είτε από τον ασθενή. Γιατί να μην έχει ένας ασθενής μια αρχική πρόσωπο με πρόσωπο συμβουλευτική και κατόπιν να ακολουθούν βιντεο-επισκέψεις που θα περιλαμβάνουν online θεραπεία και ψυχοεκπαίδευση, με περιστασιακές αυτοπρόσωπες ατομικές ή οικογενειακές συμβουλευτικές ανάλογα με τις ανάγκες; Η μέθοδος αυτή είναι πολύ πιθανό να αποδειχθεί ότι προσφέρει ένα πιο βολικό, περιεκτικό και αποτελεσματικό πρόγραμμα θεραπείας από ό,τι οι παραδοσιακές, πρόσωπο με πρόσωπο ψυχιατρικές συμβουλευτικές. Έχουν ήδη αρχίσει να εμφανίζονται στοιχεία που δείχνουν ότι, στην παιδοψυχιατρική, ορισμένες κλινικές αλληλεπιδράσεις μπορεί να εκτελούνται αποτελεσματικότερα μέσω της τηλεψυχιατρικής παρά με τον τρόπο που απαιτεί πρόσωπο με πρόσωπο επαφή (33).


Τι μορφή θα έχει λοιπόν η σχέση ψυχιάτρου-ασθενούς στο μέλλον; Τα τρία συστατικά της σχέσης γιατρού-ασθενούς – συγκέντρωση στοιχείων, ανάλυση δεδομένων και σχεδιασμός αντιμετώπισης – θα περιλαμβάνουν σε ολοένα μεγαλύτερη έκταση ηλεκτρονική συλλογή στοιχείων από πολλαπλές ηλεκτρονικές πηγές, περιλαμβανομένων των προσωπικών ιατρικών φακέλων. Αυτό θα συνεπάγεται υψηλότερου επιπέδου μεθόδους ανάλυσης δεδομένων, εργαλεία υποστήριξης των αποφάσεων και συστήματα ηλεκτρονικής επικοινωνίας (26), που θα περιλαμβάνουν αυτοματοποιημένα συστήματα αναγνώρισης προτύπων (34). Τα ηλεκτρονικά ή εικονικά συστατικά της σχέσης γιατρού-ασθενούς θα μπορούν να λαμβάνουν χώρα οποτεδήποτε, οπουδήποτε, και δεν περιλαμβάνουν υποχρεωτικά είτε το γιατρό είτε τον ασθενή. Η συγκέντρωση ορισμένων στοιχείων θα γίνεται σίγουρα αυτόματα, όμως άλλα στοιχεία θα πρέπει πιθανώς να λαμβάνονται από εμπορικές εταιρίες με ειδικό αντικείμενο τη συλλογή και διάδοση δεδομένων. Στην περίπτωση αυτή, οι γιατροί θα έχουν τη δυνατότητα να κατεβάζουν στοιχεία υποβάθρου για την υγεία (background health data) οποιουδήποτε νέου ασθενούς τους από πολλαπλές πηγές, περιλαμβανομένων στοιχείων σύγκρισης για δημογραφικά παρόμοιους ασθενείς, σε σχέση τόσο με τη χώρα του ασθενούς όσο και με την εθνική του ομάδα παγκοσμίως. Ο γιατρός θα μπορούσε να έχει τις πληροφορίες αυτές στη διάθεσή του πριν από την πρώτη συμβουλευτική.


Οι ψυχίατροι του μέλλοντος πιθανότατα θα εργάζονται με πιο ευέλικτους τρόπους από ό,τι στο παρελθόν, με υπηρεσίες υγείας εστιασμένες στον ασθενή πιθανώς διαθέσιμες οποτεδήποτε, οπουδήποτε, μέσω πιο ρευστών, ηλεκτρονικά υλοποιούμενων συνεταιρικών σχέσεων με μεγαλύτερες ομάδες παρεχόντων φροντίδα τόσο πρόσωπο με πρόσωπο όσο και εικονικά. Οι ασθενείς θα βρίσκονται ουσιαστικά στο κέντρο των δικών τους ομάδων φροντίδας υγείας. Ο Dr. Tom Ferguson (35) έχει περιγράψει ένα μέλλον ηλεκτρονικών ασθενών και ηλεκτρονικών γιατρών σε ένα περιβάλλον που ονόμασε φροντίδα υγείας της εποχής της πληροφορίας (9). Φαίνεται ότι οι προβλέψεις του Ferguson είναι μάλλον σωστές, καθώς οδεύουμε προς μια εποχή «συμμετοχικής ιατρικής» (36) στην οποία οι ασθενείς και οι παρέχοντες φροντίδα συνεργάζονται ολοένα περισσότερο μεταξύ τους.


Ο ιστιακός τόπος για τη Society for Participatory Medicine (Εταιρία Συμμετοχικής Ιατρικής) δηλώνει ότι οι επαγγελματίες της υγείας στο περιβάλλον αυτό θα ενθαρρύνουν τους ασθενείς να ενημερώνονται και να συμμετέχουν στη φροντίδα τους στο βαθμό που είναι πρόθυμοι και ικανοί να το κάνουν θα δίνουν στους ασθενείς σαφή επεξήγηση και όλες τις πληροφορίες και τα στοιχεία σχετικά με την υγεία τους και τη φροντίδα υγείας τους θα χρησιμεύουν ως πλούσια πηγή γνώσεων σχετικά με τα εργαλεία, τις κοινότητες και τις βάσεις δεδομένων που μπορούν να χρησιμοποιούν οι ασθενείς για να υποστηρίζουν τη συμμετοχή στη φροντίδα τους θα επικοινωνούν με τους ασθενείς χρησιμοποιώντας μεθόδους που ελαχιστοποιούν τους φραγμούς στην έγκαιρη και αποτελεσματική δράση από πλευράς των ασθενών (12).
Οι προβλέψεις αυτές συμφωνούν σε μεγάλο βαθμό με τις πιθανές μελλοντικές κατευθύνσεις της σχέσης ψυχιάτρου-ασθενούς, ιδιαίτερα αφού πολλοί ψυχίατροι έχουν αρχίσει να τηρούν ηλεκτρονικά ιατρικά αρχεία και είναι σε θέση να εκμεταλλεύονται τα πιθανώς πολύτιμα κλινικά στοιχεία από τις έρευνες, τις κλινικές μελέτες, τις ανάγκες δημόσιας υγείας, τα μητρώα νοσημάτων, τις εκτιμήσεις των κλινικών εκβάσεων και τις αναλύσεις της ποιότητας της φροντίδας (quality-of-care) και του συσχετισμού κόστους-ωφέλειας (cost-benefit) (37).


Οι ψυχίατροι πρέπει να ακολουθήσουν δυο βασικές αρχές στον ανασχεδιασμό του τρόπου με τον οποίο δουλεύουν. Η πρώτη είναι η αρχή της συμπληρωματικότητας (complementarity principle): οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές κάνουν καλά αυτό που δεν κάνουν καλά οι άνθρωποι και το αντίστροφο. Οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές δεν ξεχνούν ποτέ και είναι εξαιρετικοί στο να προγραμματίζουν, να υπενθυμίζουν και να θυμούνται, αλλά οι άνθρωποι είναι ακόμα καλύτεροι, πολύ καλύτεροι, στην ανάλυση των δεδομένων και τη λήψη αποφάσεων. Πρέπει να φροντίσουμε να χρησιμοποιούμε τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές και το Διαδίκτυο για τα δυνατά τους σημεία και να μην ξεχάσουμε ούτε να παροπλίσουμε τις τελειοποιημένες με το πέρασμα του χρόνου ανθρώπινες δεξιότητες αναγνώρισης προτύπων και ερμηνείας των στοιχείων που είναι απαραίτητες στη διαγνωστική διαδικασία και που κάνουν τους ψυχιάτρους τόσο ευαίσθητους και ευρέως εκπαιδευμένους γιατρούς.


Η δεύτερη αρχή υπαγορεύει ότι είναι απαραίτητο να επανασχεδιάζουμε τις επιχειρηματικές διαδικασίες πριν την εισαγωγή ή ανάπτυξη περιβαλλόντων νέων λογισμικών. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα όπου, για παράδειγμα, ένα μη ικανοποιητικά σχεδιασμένο σύστημα ηλεκτρονικών ιατρικών αρχείων επιβράδυνε σημαντικά την ροή της ιατρικής εργασίας και κατά συνέπεια δεν χρησιμοποιήθηκε. Οι ψυχίατροι λοιπόν πρέπει να είναι προσεκτικοί όταν εργάζονται με τόπους κοινωνικής δικτύωσης και παρόμοιες σελίδες, επειδή οι τόποι αυτοί δεν έχουν αναπτυχθεί με στόχο την παροχή θεραπείας. Σκοπός τους είναι να δίνουν τη δυνατότητα κοινωνικής δικτύωσης. Αφού δεν διαθέτουν την ασφάλεια ή την εχεμύθεια που απαιτούνται από τα συστήματα υγείας, τους ψυχιάτρους και τους ασθενείς, τα δίκτυα αυτά πρέπει να χρησιμοποιούνται με επιφύλαξη. Σε έναν ιδανικό κόσμο, θα δημιουργούνταν ένα θεραπευτικό περιβάλλον κοινωνικών δικτύων με όλες τις αναγκαίες προστασίες, αλλά βραχυπρόθεσμα, είναι απίθανο να συμβεί κάτι τέτοιο λόγω της σχετικής έλλειψης ασφάλειας (περιλαμβανομένης της δυνατότητας ελέγχου) που συνεπάγονται τα λογισμικά τα οποία χρησιμοποιούνται σε σύγχρονες δημοφιλείς εφαρμογές όπως το Facebook και το MySpace.


Το Διαδίκτυο έχει ήδη γίνει μια βασική υποδομή για τη φροντίδα υγείας και θεωρείται σε ολοένα μεγαλύτερη έκταση ότι είναι σημαντικότερο από τα συμβατικά δομικά υλικά. Σήμερα βλέπουμε το Διαδίκτυο ως τη «λεωφόρο των πληροφοριών» (“information highway”) για την υγεία (38). Θα μπορούσαμε εύλογα να υποστηρίξουμε ότι το ίδιο το Διαδίκτυο αναδεικνύεται με ραγδαίους ρυθμούς σε ένα τρίτο μέρος που αποτελεί ένα ευρέως περιεκτικό περιβάλλον, εντός του οποίου βρίσκεται η παραδοσιακή σχέση γιατρού-ασθενούς. Αυτό το κρίσιμο συστατικό είναι που διευκολύνει την ανάπτυξη προσεγγίσεων της φροντίδας όπως η συμμετοχική ιατρική. Και τα τρία συστατικά της σχέσης γιατρού-ασθενούς – η συγκέντρωση στοιχείων, η ανάλυση των δεδομένων και ο σχεδιασμός της αντιμετώπισης – εξαρτώνται πλέον από τις πληροφορίες και τις γνώσεις που τεκμηριώνονται, μεταφέρονται και αναλύονται ηλεκτρονικά σε ένα μέρος που αποτελεί ουσιαστικά ένα τρίτο, εικονικό συστατικό της σχέσης.


Ως σύγχρονο παράδειγμα της εκμετάλλευσης αυτών των τεχνολογικών εξελίξεων, η ψυχιατρική της αποθήκευσης και προώθησης ή ασύγχρονη ψυχιατρική επιτρέπει σε ένα μη ειδικό που παρέχει φροντίδα να διαβιβάζει κλινικές πληροφορίες μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή μιας ιστιακής εφαρμογής για να τα εξετάσει αργότερα ένας ψυχίατρος που βρίσκεται μακριά. Η διαδικασία αυτή θα μπορούσε να προσφέρει μια εντελώς νέα μέθοδο παροχής ειδικών συμβουλευτικών, ιδιαίτερα δε, όπως σε ένα πρόγραμμα που έχει αναλάβει αυτή την εποχή ο ΡΥ, σε πολλές διαφορετικές γλώσσες. Για παράδειγμα, η αρχική διαβιβαζόμενη συνέντευξη θα μπορούσε να έχει καταγραφεί στα Ισπανικά και κατόπιν να μεταφραστεί στα Αγγλικά για να την εξετάσουν αγγλόφωνοι ψυχίατροι, οι οποίοι, στη συνέχεια, θα απέστελλαν τη γνώμη τους πίσω στους πρώτους γιατρούς. Αυτή η ασύγχρονη προσέγγιση της ιατρικής, η οποία χρησιμοποιείται ήδη εδώ και πολύ καιρό στην ακτινολογία και στην παθολογία, όπου οι ειδικοί των κλάδων αυτών ακολουθούν εδώ και πολλά χρόνια την πρακτική να αποφαίνονται για δείγματα και απεικονίσεις, έχει αρχίσει να χρησιμοποιείται ολοένα ευρύτερα και σε άλλες ειδικότητες όπως η καρδιολογία (39) (με τους υπέρηχους και τα EKG), η δερματολογία (40) (με φωτογραφίες των δερματικών βλαβών) και η οφθαλμολογία (41) (με φωτογραφίες του αμφιβληστροειδούς) για την παροχή της γνώμης ειδικών στους παρέχοντες πρωτοβάθμια φροντίδα. Η διαδικασία αυτή λειτουργεί ικανοποιητικά και, σε σύγκριση με τις πρότυπες, αυτοπρόσωπες επισκέψεις, αναλαμβάνεται γρήγορα και εύκολα για όλους τους εμπλεκόμενους, και ιδιαίτερα τους ασθενείς από αγροτικές περιοχές που έχουν περιορισμένη πρόσβαση σε ψυχιάτρους και δεν χρειάζεται πλέον να ταξιδεύουν και να χάνουν χρόνο από την εργασία τους για να δουν ένα ψυχίατρο (ή κάποιον άλλο ειδικό από διαφορετικό πεδίο της ιατρικής).


Άλλα περιβάλλοντα, τα οποία έχουν μόλις αρχίσει να χρησιμοποιούνται για θεραπευτικούς σκοπούς, θα δημιουργήσουν τα δικά τους ηθικά και πρακτικά ζητήματα για τους ψυχιάτρους του μέλλοντος. Ένα από αυτά είναι η χρήση online προγραμμάτων εικονικής πραγματικότητας όπως το Second Life (42), το οποίο ο ΡΥ χρησιμοποιεί εδώ και χρόνια για διδακτικούς σκοπούς (43, 44), αλλά άλλοι θα το χρησιμοποιήσουν για θεραπεία (45). Στο Second Life, άβαταρ (avatars [εικονικοί χαρακτήρες]) θα παρέχουν θεραπεία, τόσο γνωσιακή-συμπεριφορική όσο και δυναμική, σε άλλα άβαταρ, ενώ συναρπαστικά δυνητικά ερωτήματα θα εγείρονται σχετικά με την επίδραση των άβαταρ εντός της σχέσης ψυχιάτρου-ασθενούς. Η σημασία του τρόπου ντυσίματος ενός ατόμου στον πραγματικό κόσμο δεν θα είναι πλέον αντανάκλαση μεταβίβασης (transference). Στο Second Life, το άβαταρ μπορεί να δημιουργείται με πολλούς περισσότερους καινοτόμους και ακραίους τρόπους από ό,τι είναι δυνατό στον πραγματικό κόσμο και το ζήτημα της μεταβίβασης και αντιμεταβίβασης (countertransference) εντός της σχέσης ψυχιάτρου-ασθενούς θα έχει μια ενδιαφέρουσα διαφορετική μορφή.


Τα όρια της παραδοσιακής σχέσης ψυχιάτρου-ασθενούς θα γίνουν δυσδιάκριτα και θα επεκταθούν μέσω της χρήσης πολλών νεοεμφανιζόμενων θεραπευτικών τεχνολογιών και μεθόδων. Έχουν κρίσιμη σημασία ο καλός σχεδιασμός και η κατάλληλη αξιολόγηση της χρήσης των νέων αυτών προσεγγίσεων και όποιοι ψυχίατροι τις χρησιμοποιούν να γνωρίζουν καλά ότι οι παραβιάσεις των ορίων (boundary violations) μπορεί στο μέλλον να είναι πιθανότερες από ό,τι σήμερα. Οι παραβιάσεις αυτές είναι δυνατό να προκύπτουν είτε συνειδητά (consciously) είτε ασυνείδητα (unconsciously) μέσω ή λόγω της αυξημένης ρευστότητας της μελλοντικής σχέσης ψυχιάτρου-ασθενούς. Οι ψυχίατροι που χρησιμοποιούν το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο για να επικοινωνούν με τους ασθενείς τους πρέπει να αναπτύξουν διαδικασίες για να τους ενημερώνουν για τους κινδύνους και τις ωφέλειες που συνεπάγεται η ηλεκτρονική επικοινωνία. Οι ψυχίατροι πρέπει επίσης να εξοικειωθούν με το νόμο περί Μεταφερσιμότητας και Ευθύνης της Ασφάλισης Υγείας (Health Insurance Portability and Accountability Act) και τους νόμους των πολιτειών τους για να διασφαλίζουν επαρκή ιδιωτικότητα των πληροφοριών υγείας των ασθενών τους με οποιαδήποτε τεχνολογία χρησιμοποιούν (46).


Εν όψει αυτών των αλλαγών στην επικοινωνία της φροντίδας υγείας, αυτό που απαιτείται είναι περισσότερη συνεργασία μεταξύ των ασθενών και των παρεχόντων φροντίδα και περισσότερη ενημέρωση και των δυο ομάδων σχετικά με τα ζητήματα αυτά. Πρέπει επίσης να αναπτύξουμε «έξυπνες» (“smart”), φιλικές προς το χρήστη online εφαρμογές και διεργασίες για περιβάλλοντα παραδοσιακής, εικονικής και κινητής παροχής φροντίδας υγείας που θα προσθέσουν αξία και θα βελτιώσουν τον τρόπο με τον οποίο δεχόμαστε όλοι τη φροντίδα υγείας μας. Η πρόσωπο με πρόσωπο σχέση ψυχιάτρου-ασθενούς θα παραμείνει ο πυρήνας της πρακτικής μας αλλά θα επεκταθεί και θα γίνει πιο ρευστή και πιο πολύπλοκη καθώς ο διαδικτυακός κόσμος ενσωματώνεται πιο συστηματικά στη θεραπευτική σχέση.


Το παρόν άρθρο βασίζεται σε μια αρχική παρουσίαση που έγινε στην ετήσια συνάντηση της American Association for Τechnology in Psychiatry, η οποία έλαβε χώρα στο Σαν Φρανσίσκο της Καλιφόρνιας τη 17η Μαΐου 2009.


Σημαντική δήλωση: Οι συγγραφείς δηλώνουν ότι δεν υπάρχει καμία σύγκρουση συμφερόντων και μόνο οι ίδιοι είναι υπεύθυνοι για το περιεχόμενο και τη σύνταξη του άρθρου αυτού.




Πηγή: Μ. ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ Α.Ε., Επικοινωνία και Εκδόσεις, Επιστημονικά Περιοδικά

Πέμπτη 11 Νοεμβρίου 2010

Το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι των ατόμων με ψυχικές διαταραχές και των ατόμων με νοητική αναπηρία.

Η έκθεση της Fundamental Rights Agency (FRA), με τίτλο: "The right to political participation of persons with mental health problems and persons with intellectual disabilities" που δημοσιοποιήθηκε στη Λισσαβώνα, στις 8 Νοεμβρίου 2010,  κατά τη διάρκεια συνεδρίου με θέμα την "Προώθηση της κοινωνικής ένταξης και την καταπολέμηση του στίγματος για την καλύτερη ψυχική υγεία και ευεξία" (βλ. και την από 4.11.2010 ανάρτηση),  στοχεύει να αξιολογήσει την κατάσταση που επικρατεί στην τήρηση των θεμελιωδών  δικαιωμάτων σε  ορισμένες από τις πλέον ευάλωτες ομάδες ατόμων με αναπηρία, κυρίως εκείνες των ατόμων με προβλήματα ψυχικής υγείας και με νοητική αναπηρία.
Στην ειδική αυτή έκθεση, σχετικά με το δικαίωμα της πολιτικής συμμετοχής των ατόμων με διανοητική αναπηρία και των ατόμων με προβλήματα ψυχικής υγείας, παρουσιάζονται τα προκαταρκτικά αποτελέσματα που προέκυψαν από την νομική συνιστώσα της μελέτης. Το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι επιλέχθηκε επειδή είναι ένα θεμελιώδες δικαίωμα το οποίο όλοι οι πολίτες της Ένωσης θα πρέπει να είναι σε θέση να απολαμβάνουν σε ισότιμη βάση. Η έκθεση υπογραμμίζει τα διεθνή και ευρωπαϊκά πρότυπα στον τομέα αυτό και αναλύει  το ισχύον νομικό πλαίσιο και στα 27 κράτη μέλη της ΕΕ, με σκοπό τη συμβολή στη γνώση σχετικά και τη διαδικασία των μεταρρυθμίσεων που πραγματοποιούνται σήμερα στα κράτη μέλη της ΕΕ.
_________
Ολόκληρο το κείμενο της έκθεσης μπορείτε να διαβάσετε εδώ.

Πέμπτη 4 Νοεμβρίου 2010

"Προώθηση της κοινωνικής ένταξης και καταπολέμηση του στίγματος για καλύτερη ψυχική υγεία και ευεξία",

Η Γενική Διεύθυνση Υγείας και Καταναλωτών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικών Υποθέσεων της Πορτογαλίας διοργανώνουν με την υποστήριξη της βελγικής προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης συνέδριο στη Λισσαβώνα, στις 8 και 9 Νοεμβρίου  2010, με θέμα: "Προώθηση της κοινωνικής ένταξης και καταπολέμηση του στίγματος για καλύτερη ψυχική υγεία και ευεξία" ("Promoting Social Inclusion and Combating Stigma for better Mental Health and Well-being").
Ενδιαφέρον αναμένεται να έχει, εκτός των άλλων, η  παρουσίαση της έκθεσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα Θεμελιώδη Δικαιώματα με τίτλο:  "The right to political participation of persons with mental health problems and persons with intellectual disabilities".
Η έκθεση, που θα είναι επίσημα διαθέσιμη από το μεσημέρι  της 8ης  Νοεμβρίου 2010,  πραγματεύεται θέματα σχετικά με την αρχή της απαγόρευσης των διακρίσεων (άρθρο 21), την ενσωμάτωση των ατόμων με αναπηρίες (άρθρο 26), του δικαιώματος του εκλέγειν και  εκλέγεσθαι κατά τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (άρθρο 39), καθώς και του δικαιώματος του εκλέγειν και εκλέγεσθαι στις δημοτικές και κοινοτικές εκλογές (άρθρο 40), τα οποία  αναφέρονται  στα κεφάλαια III'  και V' του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, υπό τους τίτλους  «Ισότητα» και «Δικαιώματα των  πολιτών» αντίστοιχα.   

Το πλήρες πρόγραμμα του συνεδρίου μπορείτε να διαβάσετε εδώ.

Παρασκευή 24 Σεπτεμβρίου 2010

ΑΥΤΑΡΧΙΣΜΟΣ Ή ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ;

Η αποτίμηση της αυτοκτονίας της νοσηλευόμενης στο Ψυχιατρικό Τμήμα του Ευαγγελισμού* προϋποθέτει την κριτική προσέγγιση, τόσο της πολιτικής που υπάρχει για την αντιμετώπιση της αυτοκτονίας, όσο και της επάρκειας της θεραπευτικού πλαισίου για τη «διαχείριση» επεισοδίων αυτοκτονικής συμπεριφοράς.

Σε επίπεδο εθνικής πολιτικής διαπιστώνεται μια απουσία πολιτικών πρόληψης, η οποία να εστιάζει στην προώθηση των απαιτούμενων δράσεων για τον περιορισμό των αυτοχειριών.

Αφετηρία μιας τέτοιας πολιτικής θα πρέπει να είναι η ανάπτυξη κοινοτικών υπηρεσιών –Κέντρα Ψυχικής υγείας, Κινητές Μονάδες, Μονάδες κατ’ οίκον νοσηλείας- οι οποίες να λειτουργούν σε επίπεδο τομέα. Οι υπηρεσίες αυτές θα πρέπει να είναι προσανατολισμένες στον εντοπισμό και την καταγραφή των ατόμων που πάσχουν από ψυχικές διαταραχές σε μια συγκεκριμένη γεωγραφική ενότητα. Η καταγραφή αυτή θα επιτρέψει την ιεράρχηση των αναγκών ανάλογα με τη σοβαρότητα των περιστατικών, που περιλαμβάνει ο εξυπηρετούμενος πληθυσμός και τον προσδιορισμό των απαιτούμενων θεραπευτικών παρεμβάσεων, ώστε να διασφαλιστεί η θεραπευτική συνέχεια.

Οι υπηρεσίες αυτές θα πρέπει να υπερβούν την εσωστρέφεια τους, εστιάζοντας στους «πελάτες» που έχουν τις μεγαλύτερες ανάγκες και πάσχουν από τις πιο σοβαρές ψυχικές διαταραχές. Ωστόσο, σε αντίστοιχες κοινοτικές δομές παρατηρούνται συχνά φαινόμενα αποκλεισμού ασθενών που έχουν τη μεγαλύτερες ανάγκες, ο οποίος μάλιστα λαμβάνει μορφή πρωτοκόλλων που αποκλείει όλους αυτούς τους ασθενείς (ασθενείς που παρουσιάζουν επιθετικότητα-αυτοκαταστροφική συμπεριφορά, ενεργή ψύχωση, κάνουν χρήση αλκοόλ ή ναρκωτικών, έχουν παραβατική συμπεριφορά, δεν είναι συνεπείς στα ραντεβού, δεν είναι σε θέση να φροντίσουν τον εαυτό τους ή να μετακινηθούν κ.λ.π.). Η συνέπεια αυτής της πολιτικής είναι ότι, οι κοινοτικές υπηρεσίες υιοθετούν μια πρακτική εξωτερικών ιατρείων, η οποία απευθύνεται σε μια ελίτ ασθενών εξωθώντας τους λοιπούς «δυσλειτουργικούς» ασθενείς στο συνήθη τόπο εγκλεισμού και εγκατάλειψης, ήτοι το άσυλο. Σε αυτό το πλαίσιο, η έγκαιρη αντιμετώπιση των ασθενών που παρουσιάζουν αυτοκτονική συμπεριφορά και οι οποίοι σε ποσοστό 90% είναι πάσχοντες από σοβαρές ψυχικές διαταραχές (κυρίως κατάθλιψη και σχιζοφρένεια) καθίσταται αδύνατη.

Παράλληλα, με τον επαναπροσδιορισμό του προσανατολισμού του δικτύου των ψυχιατρικών υπηρεσιών απαιτείται και η προαγωγή της διασύνδεσης με τις λοιπές κοινωνικές και υγειονομικές υπηρεσίες, που λειτουργούν σε επίπεδο τομέα. Πρωτοβάθμιες υγειονομικές υπηρεσίες, τμήματα επειγόντων περιστατικών, αστυνομία, κοινωνικές υπηρεσίες των ΟΤΑ, σχολικές μονάδες και οικείοι των ασθενών θα πρέπει να έχουν μια ικανοποιητική δικτύωση με τις εξειδικευμένες υπηρεσίες ψυχικής υγείας, για μια ολοκληρωμένη αντιμετώπιση των αυτοκτονικών συμπεριφορών.

Σ΄ ένα δεύτερο επίπεδο απαιτείται η προαγωγή των δεξιοτήτων των επαγγελματιών ψυχικής υγείας στη διάγνωση και αντιμετώπιση των συμπεριφορών αυτών. Σχετικές δράσεις είναι η ανάπτυξη θεραπευτικών πρωτοκόλλων (βλ. link Κλίμακα), η διάχυση τους και η τακτική εκπαίδευση του προσωπικού των επαγγελματιών ψυχικής υγείας.

Σε ό,τι αφορά την επαρκή αντιμετώπιση των αυτοκτονικών ασθενών στα νοσηλευτικά τμήματα θα πρέπει να γίνουν οι ακόλουθες επισημάνσεις. Τα Ψυχιατρικά Τμήματα των μεγάλων αστικών κέντρων παρουσιάζουν μια υπερπληρότητα. Ιδιαίτερα τα Ψυχιατρικά Τμήματα των Γενικών Νοσοκομείων που διαθέτουν λίγες κλίνες (20-25 κλίνες) κατά διαστήματα αναπτύσσουν έως και 15-20 ράντζα. Η ανάπτυξη νέων Ψυχιατρικών Τμημάτων στην Αθήνα είναι επιτακτική ενώ παράλληλα θα πρέπει να αντιμετωπιστούν ορισμένες στρεβλώσεις. Η κατανομή των ασθενών θα πρέπει να γίνεται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, οι ασθενείς δεν θα πρέπει να παραμένουν στα Τμήματα αυτά για μακρά χρονικά διαστήματα και θα πρέπει να διασφαλίζεται η μετανοσοκομειακή παρακολούθηση των νοσηλευόμενων ασθενών. Επίσης, η κατανομή του προσωπικού θα πρέπει να γίνεται ανάλογα με τις υφιστάμενες ανάγκες ώστε να μην παρατηρούνται φαινόμενα αναστολής της λειτουργίας ψυχιατρικών τμημάτων ελλείψει προσωπικού. Στο πρόσφατο παρελθόν το Ψυχιατρικό Τμήμα του Θριάσιου υπολειτουργούσε, διότι δεν ήταν δυνατή η προσωρινή μετακίνηση ιατρικού προσωπικού έως ότου πληρωθούν οι κενές θέσεις. Επίσης, η ροή ψυχικά ασθενών από την επαρχία επιβαρύνει τα ψυχιατρικά τμήματα ενώ παράλληλα νοσηλευτικά επαρχιακά τμήματα υπολειτουργούν είτε ελλείψει ιατρικού προσωπικού είτε διότι αποκλείουν εισαγγελικά περιστατικά. Επιπλέον, η επαρκής λειτουργία των εξωνοσοκομειακών υπηρεσιών (βλ. παραπάνω) εκτιμάται ότι θα περιορίσει τη ροή των ασθενών στα νοσηλευτικά τμήματα. Επομένως, μια ολοκληρωμένη αντιμετώπιση του φαινομένου δεν περιορίζεται μόνο σε μια ρηχή στατιστική ανάλυση (κλίνες και προσωπικό) αλλά προωθεί και την βέλτιστη οργάνωση, διασύνδεση και απαρτίωση των υπηρεσιών.

Επιπρόσθετα, θα πρέπει να επαναπροσδιοριστεί ο ρόλος του νοσηλευτικού προσωπικού στις υπηρεσίες ψυχικής υγείας. Η αναπαραγωγή ενός ιατροκεντρικού μοντέλου που περιορίζει το νοσηλευτή στη χορήγηση φαρμάκων και στη φροντίδα του ασθενή ακυρώνει οποιαδήποτε δυνατότητα ολοκληρωμένης θεραπευτικής αντιμετώπισης. Η πλειοψηφία των ψυχοκοινωνικών παρεμβάσεων σε εξειδικευμένες κοινοτικές ψυχιατρικές υπηρεσίες των λοιπών κρατών της Ε.Ε. διενεργείται από νοσηλευτές οι οποίοι έχουν βασική ψυχιατρική εκπαίδευση, δεξιότητες συμβουλευτικής υποστήριξης και αντιμετώπισης κρίσεων. Αντίστοιχες δεξιότητες απουσιάζουν από το εγχώριο νοσηλευτικό προσωπικό και ακόμη και εάν τις διαθέτουν δεν έχουν τη δυνατότητα να τις ασκήσουν.

Τέλος, είναι ιδιαίτερα κρίσιμο να αναφερθούμε στις επενέργειες μιας μιντιακής καταγγελτικής στάσης όταν παρουσιάζονται ανάλογα τραγικά περιστατικά. Η ενίσχυση των φοβικών ανακλαστικών του προσωπικού έχει ως συνέπεια την αύξηση των μέτρων περιορισμού (καθηλώσεις, απομόνωση), την αύξηση της χορηγούμενης θεραπευτικής αγωγής (υπερδοσολογία), τον περιορισμό των εξόδων των ασθενών και την αναίτια παράταση της νοσηλείας τους.

Μία αυτοκτονία μπορεί λοιπόν να αποτελέσει το έναυσμα μιας αυταρχικής λειτουργίας ή ακόμη ενδέχεται να αποτελεί ένα -ενίοτε αναπόφευκτο- σύμπτωμα της επιστροφής του ασθενή στην κοινότητα. Στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του ’80, κατά την υλοποίηση του πρώτου εκτεταμένου εγχειρήματος αποασυλοποίησης με χρόνιους ασθενείς του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης, σημειώθηκε μια αυτοκτονία σε μια από τις προστατευμένες δομές στο κέντρο της πόλης. Η μετάβαση ασθενών με σοβαρές ψυχικές διαταραχές από ένα ιδρυματικό πλαίσιο στην κοινότητα, η οποία εγείρει την πρόκληση άσκησης πολλαπλών ρόλων, ενδέχεται να αποτελέσει ένα εκλυτικό παράγοντα υποτροπής της ψύχωσης και πιθανής αυτοκτονικής συμπεριφοράς. Συνιστούν ανάλογα περιστατικά επαρκή αιτιολογία για τη διαιώνιση του εγκλεισμού και την αναστολή της διαδικασίας κοινωνικής ενσωμάτωσης των ψυχικά ασθενών; Τα ανωτέρω παραδείγματα επιχειρούν να καταδείξουν ότι η δικαιολογημένη αγανάκτηση που ανάλογα περιστατικά προκαλούν ενδέχεται να αποτελέσει το προοίμιο μιας συντηρητικοποίησης ενός συστήματος ψυχιατρικής περίθαλψης που εν μέρει νοσταλγεί το «ασφαλές» ασυλικό παρελθόν του.

Εν κατακλείδι, η αυτοκτονία ενός ασθενή μπορεί να αποδοθεί σε πολλούς παράγοντες. Η ένδεια υλικών και ανθρώπινων πόρων, η ανικανότητα του προσωπικού (απουσία εκπαίδευσης), η αμέλεια, η κλινοκεντρική δόμηση του συστήματος ψυχιατρικής περίθαλψης και η αναπαραγωγή ενός στείρου φαρμακευτικού θεραπευτικού προσανατολισμού αποτελούν ψηφίδες μιας ολοκληρωμένης ανάγνωσης μιας τραγικής αυτοχειρίας. Η στρεβλή ανάγνωση της όμως, όπως και η αποσιώπηση της, δεν συντελούν στην πρόληψη και αποσόβηση ανάλογων περιστατικών.

Ι. Μπεθάνης (ibethanis@gmail.com)
* Η ΠΟΕΔΗΝ για την κατάσταση στην Ψυχική Υγεία.

Η ισοτιμία της “ιατρικής υπογραφής”

Η ισοτιμία της “ιατρικής υπογραφής”
των ιδιωτών γιατρών και των εργαζομένων στο δημόσιο
σε πιστοποιητικά και γνωματεύσεις
και η γραφειοκρατική αγκύλωση δημόσιων φορέων και οργανισμών.

Με την παρ. 2, του άρθρου 6, του ν. 3627/2007 (ΦΕΚ Α’ 292/24.12.2007) καταργήθηκε το τελευταίο εδάφιο της παρ. 1, του άρθρου 5 του νόμου 3418/2005 “Κώδικας Ιατρικής Δεοντολογίας”  (ΦΕΚ Α’ 287/28.11.2005), το οποίο ανέφερε αυτολεξεί: “Τυχόν ειδικότερες ρυθμίσεις εξακολουθούν να ισχύουν.” και αναιρούσε στην ουσία όλη την προηγούμενη διάταξη.
Ειδικότερα, μετά την ως άνω τροποποίηση  η παρ. 1, του άρθρου 5 του ν. 3418/2005 έχει διαμορφωθεί ως ακολούθως: 
«Άρθρο 5.  Ιατρικά πιστοποιητικά και ιατρικές γνωματεύσεις.
 1. Τα ιατρικά πιστοποιητικά και οι ιατρικές γνωματεύσεις, καθώς και οι ιατρικές συνταγές που εκδίδονται κατά τους νόμιμους τύπους, έχουν το ίδιο κύρος και την ίδια νομική ισχύ ως προς τις νόμιμες χρήσεις και ενώπιον όλων των αρχών και υπηρεσιών, ανεξάρτητα από το αν εκδίδονται από ιατρούς που υπηρετούν σε Ν.Π.Δ.Δ. ή Ν.Π.Ι.Δ. ή ιδιώτες ιατρούς. Σε κάθε περίπτωση, τα εκδιδόμενα πιστοποιητικά και οι εκδιδόμενες γνωματεύσεις αφορούν αποκλειστικά στο γνωστικό αντικείμενο της ειδικότητας κάθε ιατρού.
2. …»

Ωστόσο, αν και έχει μεσολαβήσει χρονικό διάστημα τριών περίπου ετών από την ανωτέρω τροποποίηση, η πληθώρα των δημόσιων υπηρεσιών, φορέων και οργανισμών αρνείται μέχρι και σήμερα να αποδεχθεί την νομοθετημένη ισοτιμία υπογραφής* των ιδιωτών γιατρών και των εργαζομένων στο δημόσιο, ταλαιπωρεί τους πολίτες άδικα και παράνομα. Ιδιαίτερα όσον αφορά τα ψυχιατρικά τμήματα των δημόσιων νοσοκομείων, οι ψυχίατροι αναλώνονται στη σύνταξη γνωματεύσεων προς τους οργανισμούς, με αποτέλεσμα να μην τους μένει χρόνος να ασχοληθούν με τους ασθενείς τους. Και όλα αυτά εξ΄αιτίας της αδυναμίας ελέγχου των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας…

*Για την ιστορία να θυμίσουμε, πως η ισοτιμία υπογραφής των ιδιωτών γιατρών και των εργαζομένων στο δημόσιο είχε θεσπιστεί από το έτος 1992, με το άρθρο 122 του ν. 2071/1992 “Εκσυγχρονισμός και Οργάνωση Συστήματος Υγείας” (ΦΕΚ Α’ 123/15.07.1992).


ΠΡΟΪΣΧΥΟΥΣΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΙΣΟΤΙΜΙΑ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΩΝ

Ν. 2071/1992  (ΦΕΚ Α’ 123/15.07.1992)
Άρθρο 122
Ισοτιμία ιατρικών πιστοποιητικών
1. Ιατρικά πιστοποιητικά ή γνωματεύσεις, καθώς και οι ιατρικές συνταγές, που εκδίδονται κατά τους νόμιμους τύπους, έχουν το ίδιο κύρος και την ίδια νομική ισχύ ως προς όλες τις νόμιμες χρήσεις και ενώπιον όλων των αρχών και υπηρεσιών, ανεξαρτήτως του αν εκδίδονται από ιατρούς που υπηρετούν σε ν.π.δ.δ. ή ν.π.ι.δ. ή ιδιώτες ιατρούς.
2. Σε κάθε περίπτωση, τα εκδιδόμενα πιστοποιητικά και οι εκδιδόμενες γνωματεύσεις, αφορούν στο περιεχόμενο της ειδικότητας κάθε ιατρού.
3. Με απόφαση του Υπουργού Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων καθορίζεται ενιαίος τύπος ιατρικών αυνταγολογίων για όλους τους ιατρούς.

Ν. 3418/2005 (ΦΕΚ Α’ 287/28.11.2005)
Άρθρο 5
Ιατρικά πιστοποιητικά και ιατρικές γνωματεύσεις
1. Τα ιατρικά πιστοποιητικά και οι ιατρικές γνωματεύσεις, καθώς και οι ιατρικές συνταγές που εκδίδονται κατά τους νόμιμους τύπους, έχουν το ίδιο κύρος και την ίδια νομική ισχύ ως προς τις νόμιμες χρήσεις και ενώπιον όλων των αρχών και υπηρεσιών, ανεξάρτητα από το αν εκδίδονται από ιατρούς που υπηρετούν σε Ν.Π.Δ.Δ. ή Ν.Π.Ι.Δ. ή ιδιώτες ιατρούς. Σε κάθε περίπτωση, τα εκδιδόμενα πιστοποιητικά και οι εκδιδόμενες γνωματεύσεις αφορούν αποκλειστικά στο γνωστικό αντικείμενο της ειδικότητας κάθε ιατρού. Τυχόν ειδικότερες ρυθμίσεις εξακολουθούν να ισχύουν.

Πέμπτη 22 Ιουλίου 2010

"Γραφείο Υποστήριξης Πολίτη"


Το σχέδιο νόμου για την υγεία με τίτλο: 
"Αναβάθμιση του Εθνικού Συστήματος Υγείας και λοιπές διατάξεις του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης" και το 

 Άρθρο 9

"Γραφείο Υποστήριξης Πολίτη"

    Η παράγραφος 4 του άρθρου 6 του ν. 2889/2001 (ΦΕΚ 37 Α΄) αντικαθίσταται ως εξής: 
    «4. Σε κάθε Νοσοκομείο συνιστάται «Γραφείο Υποστήριξης Πολίτη» το οποίο είναι αρμόδιο για την υποδοχή, ενημέρωση, παρακολούθηση διακίνησης, διοικητική υποστήριξη συλλογή και διεκπεραίωση καταγγελιών και παραπόνων και την εν γένει προάσπιση των δικαιωμάτων των χρηστών υπηρεσιών υγείας.
    Κάθε έτος συντάσσεται με επιμέλεια του Γραφείου Υποστήριξης Πολίτη έκθεση πεπραγμένων, που περιέχει στατιστικά στοιχεία για την καταγραφή των θεμάτων που προέκυψαν και αντιμετωπίστηκαν, προτάσεις και κάθε άλλο αναγκαίο στοιχείο για την προστασία των δικαιωμάτων και τη βελτίωση της εξυπηρέτησης των χρηστών υπηρεσιών υγείας. 
    Πέραν της λειτουργίας του τις εργάσιμες ημέρες και ώρες και τις ώρες επισκεπτηρίου, το Γραφείο Υποστήριξης Πολίτη εξυπηρετεί το κοινό και στο πλαίσιο της λειτουργίας του Νοσοκομείου πέραν του τακτικού ωραρίου. Επίσης συνδέεται με τα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών για την καλύτερη εξυπηρέτηση του κοινού τις ημέρες εφημερίας. 
    Το Γραφείο Υποστήριξης Πολίτη υπάγεται άμεσα στον Αναπληρωτή Διοικητή σε νοσοκομεία με οργανικές κλίνες άνω των τετρακοσίων (400), άλλως στον Αντιπρόεδρο. 
    Με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου κάθε Νοσοκομείου συγκροτείται τριμελής επιτροπή παρακολούθησης της λειτουργίας του γραφείου που αποτελείται από τον Αναπληρωτή Διοικητή ή Αντιπρόεδρο, κατά τα ανωτέρω, τον Διευθυντή της Ιατρικής Υπηρεσίας και τον Διευθυντή της Νοσηλευτικής Υπηρεσίας. Με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης καθορίζονται ειδικότερα θέματα οργάνωσης και λειτουργίας του Γραφείου Υποστήριξης Πολίτη, συνεργασίας με το Γραφείο Κίνησης και κάθε άλλο σχετικό θέμα.»

Όπως διαμορφώθηκε το άρθρο 9 του σχεδίου νόμου, χωρίς ωστόσο να προβλέπεται ο αριθμός και ο τρόπος στελέχωσης των μελών του, παρότι στο ίδιο άρθρο προβλέπονται για το Γραφείο τόσα άλλα...


Εδώ μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρη την αιτιολογική έκθεση, στην οποία το άρθρο 9 έχει το ακόλουθο περιεχόμενο:

Άρθρο 9
Γραφείο Υποστήριξης Πολίτη

    Θεσπίζεται «Γραφείο Υποστήριξης Πολίτη», το οποίο έχει την ευθύνη για την υποδοχή,  ενημέρωση, παρακολούθηση διακίνησης, διοικητική υποστήριξη συλλογή και διεκπεραίωση καταγγελιών και παραπόνων και την εν γένει προάσπιση των δικαιωμάτων των χρηστών υπηρεσιών υγείας. 
     Θεσπίζεται υποχρεωτική κατ΄ έτος σύνταξη με επιμέλεια του Γραφείου Υποστήριξης Πολίτη έκθεσης πεπραγμένων, που θα περιέχει στατιστικά στοιχεία για την καταγραφή των θεμάτων που προέκυψαν και αντιμετωπίστηκαν, προτάσεις και κάθε άλλο αναγκαίο στοιχείο για την προστασία των δικαιωμάτων και τη βελτίωση της εξυπηρέτησης των χρηστών υπηρεσιών υγείας. 
    Το Γραφείο αυτό προβλέπεται να λειτουργεί όλες τις ώρες που θα υπάρχει προσέλευση των πολιτών στο νοσοκομείο και υπάγεται άμεσα στον Αναπληρωτή Διοικητή σε νοσοκομεία άνω των 400 οργανικών κλινών, άλλως στον Αντιπρόεδρο.
    Με απόφαση του Δ.Σ. κάθε νοσοκομείου συγκροτείται τριμελής επιτροπή παρακολούθησης της λειτουργίας του γραφείου αποτελούμενη από τον Αναπληρωτή Διοικητή ή Αντιπρόεδρο, κατά τα άνω, το Διευθυντή της Ιατρικής Υπηρεσίας και τη Διευθύνουσα της Νοσηλευτικής Υπηρεσίας. 
    Με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης καθορίζονται ειδικότερα θέματα οργάνωσης και λειτουργίας του Γραφείου Υποστήριξης Πολίτη, διασύνδεσης του με το Γραφείο Κίνησης και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια. Η προβλεπόμενη λειτουργία από τον ν.2519/1997 (Φ.Ε.Κ. 165 Α’) των Γραφείων Επικοινωνίας, τα οποία δεν ενεργοποιήθηκαν, ενσωματώνεται στη νέα διάταξη.

Η πρόβλεψη στην αιτιολογική έκθεση περί της ευθύνης του Γραφείου Υποστήριξης Πολίτη, για την εν γένει προστασία των δικαιωμάτων των χρηστών υπηρεσιών υγείας, μετέπεσε  σε απλή αρμοδιότητα.

Κατά τον ίδιο τρόπο απαλείφθηκε και η  πρόβλεψη της υποχρεωτικής κατ΄έτος σύνταξης έκθεσης πεπραγμένων με επιμέλεια του Γραφείου Υποστήριξης Πολίτη.

Η αναφορά, τέλος, της αιτιολογικής έκθεσης στην παράγραφο 4 του άρθρου 1 ν. 2519/1997 περί της ενεργοποίησης και ενσωμάτωσης του Γραφείου Επικοινωνίας  ορθώς απαλείφθηκε και με την παράγραφο 6, του άρθρου 32 του σχεδίου η σχετική παράγραφος 4 του άρθρου 1 ν. 2519/1997 καταργήθηκε.


Ολόκληρη την έκθεση της Διαρκούς Επιτροπής Κοινωνικών Υποθέσεων, καθώς και  το σχέδιο νόμου, όπως τελικά διαμορφώθηκε, μπορείτε να διαβάσετε εδώ  και εδώ θα διαβάσετε  την έκθεση του Τμήματος Νομοτεχνικής Επεξεργασίας επί του εν λόγω σχεδίου νόμου.

Το σχέδιο νόμου για την υγεία και την ψυχική υγεία.


Το σχέδιο νόμου για την υγεία με τίτλο: 
"Αναβάθμιση του Εθνικού Συστήματος Υγείας και λοιπές διατάξεις του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης".


Με το άρθρο 21 του σχεδίου με τίτλο: "Διατάξεις για τη Ψυχική Υγεία", αντικαθίσταται το πρώτο εδάφιο της παραγράφου 4 του άρθρου 5 του ν. 2716/1999 ως  εξής: «Στα Κέντρα Ψυχικής Υγείας, Ιατροπαιδαγωγικά Κέντρα, Πολυδύναμα Ψυχιατρικά Ιατρεία και Πολυδύναμα Ιατροπαιδαγωγικά Ιατρεία, δύνανται να λειτουργούν τμήματα βραχείας ή μέσης διάρκειας νοσηλείας δυναμικότητας έως 12 κλίνες, καθώς και Κέντρα Παρέμβασης στην Κρίση». 

Όπως περιορίστηκε, εν τέλει, η προβλεπόμενη στην αιτιολογική έκθεση τροποποίηση με το άρθρο 21 του σχεδίου νόμου: α)  της παραγράφου 4 του άρθρου 5 ν. 2716/1999 και, β) η προσθήκη στο τέλος της  τέταρτης παραγράφου του άρθρου 12 του ν. 2716/1999.

Εδώ μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρη την αιτιολογική έκθεση, στην οποία το άρθρο 21 έχει το ακόλουθο περιεχόμενο:

Άρθρο 21
Διατάξεις για την Ψυχική Υγεία
1. Με τη διάταξη αυτή, και στο πλαίσιο της διαρκούς προσπάθειας για την προώθηση της αποασυλοποίησης και της κατά το δυνατόν ελαφρότερης μορφής νοσηλείας, το πρώτο εδάφιο της παραγράφου 4 του άρθρου 5 του ν. 2716/99 αντικαθίσταται ως εξής: «Στα Κέντρα Ψυχικής Υγείας, Ιατροπαιδαγωγικά Κέντρα, Πολυδύναμα Ψυχιατρικά Ιατρεία και Πολυδύναμα Ιατροπαιδαγωγικά Ιατρεία, δύνανται να λειτουργούν τμήματα βραχείας ή μέσης διάρκειας νοσηλείας δυναμικότητας έως 12 κλίνες, καθώς και Κέντρα Παρέμβασης στην Κρίση». Σκοπός είναι η άμεση κάλυψη της ανάγκης αλλά όχι η επί μακρόν κλειστή νοσηλεία.
2. Επιταχύνονται σημαντικά οι δράσεις ενίσχυσης της επαγγελματικής ένταξης των ατόμων με προβλήματα ψυχικής υγείας, κυρίως μέσω της χρηματοδοτικής ενίσχυσης των Κοινωνικών Συνεταιρισμών (ΚοιΣΠΕ), αλλά και μέσω της συνεννόησης με τα συναρμόδια Υπουργεία, για την επίλυση των χρονιζόντων προβλημάτων στον τομέα της κοινωνικής οικονομίας και επιχειρηματικότητας. Η πολιτική αυτή θα συνεχιστεί, έτσι ώστε τα ζητήματα των Κοινωνικών Συνεταιρισμών να επιλυθούν οριστικά. Στο πλαίσιο αυτό, και για την αντιμετώπιση πρακτικών προβλημάτων, στο τέλος της παραγράφου 4 του άρθρου 12 του ν. 2716/1999 προστίθεται ότι για την ιδιότητα του μέλους του Συνεταιρισμού και μόνο, τα φυσικά πρόσωπα που είναι μέλη των Κοινωνικών Συνεταιρισμών Περιορισμένης Ευθύνης εξαιρούνται από την υποχρέωση ασφάλισης στους φορείς κύριας ασφάλισης αυτοαπασχολουμένων ή τον ΟΓΑ.


Τι μεσολάβησε; 

Ολόκληρη την έκθεση της Διαρκούς Επιτροπής Κοινωνικών Υποθέσεων, καθώς και  το σχέδιο νόμου, όπως τελικά διαμορφώθηκε, μπορείτε να διαβάσετε εδώ  και εδώ θα διαβάσετε  την έκθεση του Τμήματος Νομοτεχνικής Επεξεργασίας επί του εν λόγω σχεδίου νόμου.

Πέμπτη 15 Ιουλίου 2010

Ποιός νοιάζεται; Τα δικαιώματα των ατόμων με ψυχικές διαταραχές και ο δρόμος προς την ψυχιατρική απορρύθμιση


-->
Στο όνομα και κατ΄εντολή της διοίκησης του Γενικού Νοσοκομείου -Κέντρου Υγείας Νάξου αναρτήθηκε στο χώρο του νοσοκομείου ανυπόγραφη ανακοίνωση, με την οποία ενημερώνεται το κοινό του νοσοκομείου καθώς και οι υπεύθυνοι της Κινητής Μονάδας Νοτιοανατολικών Κυκλάδων, πως "ΔΕΝ ΘΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΔΕΚΤΗ ΚΑΜΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΨΥΧΑΣΘΕΝΟΥΣ. ΝΑ ΖΗΤΕΙΤΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΕ ΤΙΣ ΕΙΣΑΓΓΕΛΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΑΜΕΣΗ ΔΙΑΚΟΜΙΔΗ ΤΟΥ ΣΕ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ". Οι συντάκτες της ανακοίνωσης έγραψαν στα παλαιότερα των υποδημάτων τους όχι μόνο το σεβασμό στην προσωπικότητα και την αξιοπρέπεια των ατόμων με ψυχικές διαταραχές αλλά και το νόμο λ.χ. τις διατάξεις του άρθρου 47, του νόμου 2071/1992 (ΦΕΚ Α’ 123/15-7-1992), που αναφέρεται στα δικαιώματα του νοσοκομειακού ασθενούς και συγκεκριμένα του δικαιώματος “προσεγγίσεως στις υπηρεσίες του νοσοκομείου, τις πλέον κατάλληλες για τη φύση της ασθένειάς του, του δικαιώματος παροχής φροντίδας με τον οφειλόμενο σεβασμό στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια του, όχι μόνο με την εν γένει άσκηση της ιατρικής και της νοσηλευτικής, αλλά και τις παραϊατρικές υπηρεσίες, την κατάλληλη διαμονή, την κατάλληλη μεταχείριση και την αποτελεσματική διοικητική και τεχνική εξυπηρέτηση”.
Aν πράγματι η εν λόγω ανακοίνωση αναρτήθηκε κατ΄εντολή της διοίκησης του Γενικού Νοσοκομείου Νάξου και για το περιεχόμενό της, όπως γνωρίζουμε, έχουν ενημερωθεί το Υπουργείο Υγείας και η  Διεύθυνση Ψυχικής Υγείας, χωρίς να ληφθούν άμεσα μέτρα  σχετικά με την προστασία  στη Νάξο των ατόμων με ψυχικές διαταραχές και την αξιοπρέπειά τους, τότε ζούμε το όνειδος και την ψυχιατρική απορρύθμιση.

Παρασκευή 21 Μαΐου 2010

Η αδυναμία διορισμού δικαστικού συμπαραστάτη και το άρθρο 1671 ΑΚ

      Όσοι ασχολούνται, με οποιοδήποτε τρόπο, με άτομα που έχουν ψυχικές διαταραχές και τα δικαιώματά τους, ιδιαίτερα με  άτομα  που βρίσκονται στις Μ.Ψ.Υ., έχουν βρεθεί πολλές φορές αντιμέτωποι με αξεπέραστα προβλήματα εξ' αιτίας της απουσίας υποστηρικτικού περιβάλλοντος, συγγενικού ή φιλικού ή, όταν το περιβάλλον που υπάρχει, είναι ακατάλληλο ή αδιάφορο.
      Βέβαια, το θεσμικό πρότυπο της δικαστικής συμπαράστασης είχε προβλέψει στο άρθρο 64 εδ. α' ν. 2447/1996 (βλ. άρθρο 1671 ΑΚ) ότι, για "τις περιπτώσεις εκείνες για τις οποίες δεν βρίσκεται κατάλληλο φυσικό πρόσωπο να ορισθεί δικαστικός συμπαραστάτης, να ανατίθεται η δικαστική συμπαράσταση σε κατάλληλο σωματείο ή ίδρυμα, που έχουν συσταθεί ειδικά για το σκοπό αυτόν και διαθέτουν κατάλληλο προσωπικό και υποδομή, άλλως στην κοινωνική υπηρεσία".
     Είχε προβλέψει, επίσης, ότι ο ορισμός των προαναφερόμενων σωματείων ή ιδρυμάτων θα γίνει με προεδρικό διάταγμα εκδιδόμενο κατόπιν προτάσεων των Υπουργών Δικαιοσύνης και Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.
      Ωστόσο, από το έτος 1996 μέχρι σήμερα το εν λόγω προεδρικό διάταγμα δεν έχει εκδοθεί, με αποτέλεσμα μοναδική διέξοδος να αποτελεί η ανάθεση της δικαστικής συμπαράστασης στην αρμόδια κοινωνική υπηρεσία, η οποία όμως υπολειτουργεί λόγω έλλειψης προσωπικού και ως εκ τούτου αδυνατεί να ανταπεξέλθει στο λειτούργημά της.          
       Διέξοδο στο μακροχρόνιο αυτό πρόβλημα φαίνεται να δίνει η νομολογία και συγκεκριμένα το αρμόδιο για το διορισμό δικαστικού συμπαραστάτη δικαστήριο Μονομελές Πρωτοδικείο, το οποίο  με  αποφάσεις του διορίζει δικαστικό συμπαραστάτη το φορέα στον οποίο ο ψυχικά πάσχων φιλοξενείται, ενώ αναθέτει το έργο της εποπτείας της δικαστικής συμπαράστασης στον αρμόδιο κατά τόπο Ειρηνοδίκη (βλ. λ.χ. τις υπ' αριθμ. 26991/2005, 32046/2006 αποφάσεις του Μονομελούς Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης  και την υπ' αριθμ. 379/2007 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Κατερίνης).

Τετάρτη 28 Απριλίου 2010

Πεπραγμένα Επιτροπής Προστασίας Δικαιωμάτων Ψυχικά Ασθενών

                 Η απελθούσα Ειδική Επιτροπή Ελέγχου Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ατόμων με Ψυχικές Διαταραχές του άρθρου 2, ν. 2716/1999 εξέδωσε έκθεση πεπραγμένων για το χρονικό διάστημα 10/2008 - 9/2009. Η έκθεση περιλαμβάνει παρατηρήσεις για μια πλειάδα Μονάδων Ψυχικής Υγείας, τις οποίες η Επιτροπή επισκέφθηκε μεταξύ των οποίων και ιδιωτικές ψυχιατρικές υπηρεσίες του νομού Θεσσαλονίκης. 
Η έκθεση αναφέρεται και στα περιστατικά κακοποιήσεων ενοίκων στο οικοτροφείο "ΑΡΓΩ" στην Κέρκυρα επισημαίνοντας μεταξύ άλλων ότι, "τα δικαιώματα των ασθενών, και μάλιστα όταν αυτά αφορούν την σωματική ακεραιότητα και την ίδια τη ζωή τους, είναι πάνω από συνδικαλιστικές και πολιτικές σκοπιμότητες".
Σημαντικά είναι, επίσης, τα αποσπάσματα που αναφέρονται σ' ένα πλαίσιο κριτηρίων για την πλήρωση των κενών θέσεων των Μονάδων Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης και σ' ένα πρότυπο ψυχιατρικής γνωμάτευσης γι' ακούσια νοσηλευόμενους ασθενείς.  
Για το πλήρες κείμενο της έκθεσης πατήστε εδώ.

Τετάρτη 21 Απριλίου 2010

«Σύστημα διοικητικής και οικονομικής διαχείρισης ελέγ­χου και παρακολούθησης της ποιότητας σε μονά­δες ψυχικής υγείας»


Αριθμ.Υ5α,β/Γ.Π.οικ.39321 

          Δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης (ΦΕΚ Β’ 453/16.04.2010) η από 30 Μαρτίου 2010 απόφαση της Υφυπουργού κυρίας Φ. Γεννηματά με στοιχεία Αριθμ. Υ5α,β/Γ.Π.οικ.39321 και τίτλο «Σύστημα διοικητικής και οικονομικής διαχείρισης ελέγχου και παρακολούθησης της ποιότητας σε μονάδες ψυχικής υγείας».   
             Το πλήρες κείμενο της ως άνω απόφασης μπορείτε να διαβάσετε κατωτέρω στο κεφάλαιο υπό τον τίτλο «ΜΟΝΑΔΕΣ ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ (ΜΨΑ)» και αριθμ. 7.

    Τρίτη 23 Μαρτίου 2010

    ΕΥΘΥΝΗ ΚΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ

    Η ΕΥΘΥΝΗ ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΜΨΑ
    ΣΤΟΥΣ ΨΥΧΙΚΑ ΠΑΣΧΟΝΤΕΣ

    Το άρθρο 1 της υπ’ αριθμ. Α3α/οικ.876 ΥΑ (ΦΕΚ Β' 661/23-5-2000) περί “Καθορισμού του τρόπου οργάνωσης και λειτουργίας των Μονάδων Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης (οικοτροφεία, Ξενώνες) και των Προγραμμάτων Προστατευμένων Διαμερισμάτων του άρθρου 9 του Ν. 2716/99", αναφέρει καταλεπτώς, ότι:
    “Οι Μονάδες Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης και τα Προγράμματα Προστατευμένων Διαμερισμάτων του άρθρου 9 του Ν. 2716/99 διέπονται και εφαρμόζουν τις ακόλουθες αρχές:
    α. Τις αρχές που ορίζονται στην παρ. 2, του άρθρου 1 του Ν. 2716/99,
    β. Την προστασία των δικαιωμάτων των ατόμων με ψυχικές διαταραχές, όπως αυτά αναφέρονται στο άρθρο 2 παρ. 3 του Ν. 2716/99, καθώς και κάθε άλλου συνταγματικού τους δικαιώματος ως πολιτών,
    γ. Τις αρχές και τους στόχους της Συναινετικής Διακήρυξης για την Ψυχοκοινωνική Αποκατάσταση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και της Παγκόσμιας Εταιρείας Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης, όπως αυτή δημοσιεύθηκε στην WΗΟ/ΜΝΗ/ΜΝD/96.2 έκδοση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.”.
    ________________________

    Από την ανωτέρω διάταξη προκύπτει, ότι... περισσότερα εδώ.

    Τρίτη 23 Φεβρουαρίου 2010

    Επιστημονική Ημερίδα με θέμα: "Τα δικαιώματα στο χώρο της ψυχικής υγείας"


    Σάββατο, 6 Μαρτίου 2010 
    (ώρα 9:30'-18:30')
    Πάτρα, ξενοδοχείο "ΑΣΤΗΡ".
    **********

    "Σε μια εποχή συρρίκνωσης των δικαιωμάτων  και των διεκδικήσεων των πολιτών εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, το θέμα της ημερίδας με τίτλο: "ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ" φαντάζει εξαιρετικά επίκαιρο. Ιδιαίτερα για τα άτομα που αντιμετωπίζουν προβλήματα ψυχικής υγείας ... περισσότερα εδώ.

    Τετάρτη 27 Ιανουαρίου 2010

    “Του επιτόπου μεταβάντος και ουδέν αντιληφθέντος”



    Όπως αναφέρθηκε σε προγενέστερες αναρτήσεις, με αποφάσεις του τότε υπουργού υγείας κυρίου Αβραμόπουλου ανακλήθηκαν οι άδειες ίδρυσης των δύο Οικοτροφείων που διατηρούσε στην Κέρκυρα η «ΚΛΙΜΑΚΑ».
    Πιο συγκεκριμένα, στις 2.07.2009 ανακλήθηκε η άδεια ίδρυσης του Οικοτροφείου «ΑΡΓΩ» -με αναδρομική ισχύ από τις 26.06.2009 και στις 28.08.2009 ανακλήθηκε η άδεια ίδρυσης του Οικοτροφείου «ΝΕΦΕΛΗ».
    Ανεξάρτητα από τους πραγματικούς λόγους και τα αίτια που οδήγησαν τον προαναφερόμενο υπουργό υγείας να ανακαλέσει τις άδειες ίδρυσης των ως άνω Οικοτροφείων –αφού οι επικαλούμενοι στις αποφάσεις λόγοι ανάκλησης είναι έκδηλα προσχηματικοί... περισσότερα εδώ.

    ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΤΙ;


    ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΠΟΡΡΙΨΗ ΑΠΟ ΤΟ ΣτΕ ΤΗΣ ΑΙΤΗΣΗΣ ΑΝΑΣΤΟΛΗΣ ΤΗΣ Υ.Α. ΠΕΡΙ ΑΝΑΚΛΗΣΗΣ ΤΗΣ ΑΔΕΙΑΣ ΙΔΡΥΣΗΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΤΡΟΦΕΙΟΥ «ΝΕΦΕΛΗ»,
     ΣΥΜΜΟΡΦΟΥΜΕΝΗ Η «ΚΛΙΜΑΚΑ» ΤΙ ΕΠΙΒΑΛΛΕΤΑΙ ΝΑ ΠΡΑΞΕΙ ΣΧΕΤΙΚΑ
    ΜΕ ΤΟ «ΝΕΦΕΛΗ»;

                Στις 23 Δεκεμβρίου 2009 συζητήθηκε στην Επιτροπή Αναστολών του Συμβουλίου της Επικρατείας η από 7 Σεπτεμβρίου 2009 αίτηση αναστολής της «ΚΛΙΜΑΚΑ», με την οποία ζητούσε την αναστολή εκτέλεσης της υπ’ αριθμ. Υ5β/Γ.Π.οικ.116585/28.8.2009 απόφασης του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (βλ. σχετική ανάρτηση στις 4.09.2009), με την οποία ανακλήθηκε η άδεια ίδρυσης του Οικοτροφείου «ΝΕΦΕΛΗ» στην Κέρκυρα. Επί της αιτήσεως αυτής εκδόθηκε .... περισσότερα εδώ